Nghị định 271/2025/NĐ-CP (có hiệu lực từ 01/8/2025) đã bổ sung nhiều quy định mới liên quan đến quản lý viên chức, trong đó, nội dung nổi bật và được quan tâm nhất chính là cơ chế cho phép viên chức được cử tham gia quản lý, điều hành doanh nghiệp.
Bạn đọc hãy cùng Sun East Law tìm hiểu các quy định, các nội dung mới của Nghị định 271/2025/NĐ-CP tại bài viết này nhé.
1. Luật Viên chức – khuôn khổ cũ: Viên chức chỉ được góp vốn, không được quản lý doanh nghiệp
Viên chức là công dân Việt Nam được tuyển dụng theo vị trí việc làm, làm việc tại đơn vị sự nghiệp công lập theo chế độ hợp đồng làm việc, hưởng lương từ quỹ lương của đơn vị sự nghiệp công lập theo quy định của pháp luật. Theo Điều 14 Luật Viên chức, viên chức có quyền kinh doanh và làm thêm ngoài giờ nhưng trong phạm vi rất hạn chế. Viên chức có quyền tham gia hoạt động kinh doanh bằng cách góp vốn vào các loại hình doanh nghiệp như công ty TNHH, công ty cổ phần, công ty hợp danh, và hợp tác xã. Tuy nhiên, họ không được phép tham gia quản lý hay điều hành các doanh nghiệp này. Việc làm thêm ngoài giờ hoặc ký hợp đồng vụ việc chỉ được thực hiện khi viên chức đã hoàn thành nhiệm vụ chính được giao và có sự đồng ý của người đứng đầu đơn vị sự nghiệp công lập. Điều này có nghĩa là viên chức không thể giữ các chức vụ như Giám đốc, thành viên Hội đồng thành viên, Chủ tịch Hội đồng quản trị, hay Tổng giám đốc trong các doanh nghiệp tư nhân hoặc ngoài công lập. Quy định này nhằm đảm bảo rằng viên chức có thể tập trung vào nhiệm vụ công của mình và tránh xung đột lợi ích trong quá trình thực hiện công việc. Điều này nhằm phòng ngừa tình trạng “chân trong, chân ngoài”, tránh xung đột lợi ích, nhất là trong các lĩnh vực y tế, giáo dục, nghiên cứu khoa học. Nơi ranh giới giữa công vụ là lợi ích tư nhân dễ bị lẫn lộn.
2. Điểm mới đột phá: Viên chức được cử tham gia quản lý, điều hành doanh nghiệp
Nghị định 271/2025/NĐ-CP vừa ban hành đang tạo ra một bước ngoặt quan trọng trong chính sách cán bộ, đặc biệt là tại Điều 12, khi lần đầu tiên cho phép viên chức được cử tham gia quản lý, điều hành doanh nghiệp. Quy định mới này được kỳ vọng sẽ mở rộng phạm vi hoạt động, nâng cao hiệu quả và tính linh hoạt của đội ngũ viên chức trong bối cảnh hội nhập kinh tế.
Theo đó, phạm vi quyền của viên chức đã được mở rộng đáng kể. Không chỉ dừng lại ở việc tham gia quản lý, điều hành doanh nghiệp, viên chức còn có thể được cử nhiều lần tại cùng một doanh nghiệp, thể hiện sự linh hoạt và tính ứng dụng cao của quy định mới nhằm tối ưu hóa nguồn lực công.
Tuy nhiên, việc viên chức tham gia quản lý doanh nghiệp không phải là sự tự ý mà tuân thủ một cơ chế chặt chẽ. Cụ thể, hoạt động này phải nằm trong đề án thành lập hoặc tham gia thành lập doanh nghiệp đã được phê duyệt. Người đứng đầu cơ sở công lập có thẩm quyền sẽ quyết định cử viên chức đủ điều kiện. Trường hợp viên chức quản lý là người đứng đầu đơn vị, cần có sự đồng ý của cấp trên trực tiếp. Điều này khẳng định mục tiêu chính của việc cử viên chức là phục vụ lợi ích và mục tiêu phát triển của đơn vị sự nghiệp công, như đối với các doanh nghiệp thuộc khu vực sự nghiệp công lập, doanh nghiệp chuyển đổi từ đơn vị sự nghiệp, hoặc các dự án kinh doanh hỗ trợ nhiệm vụ công lập.
Một điểm đáng chú ý khác là Nghị định 271/2025/NĐ-CP cũng đảm bảo quyền lợi toàn diện cho viên chức được cử đi. Họ sẽ không bị giảm lương, thưởng, phụ cấp so với mức hiện hưởng và vẫn được hưởng đầy đủ các quyền lợi về đào tạo, bổ nhiệm, nâng lương, đánh giá, khen thưởng, cùng chế độ bảo hiểm xã hội. Đặc biệt, khi hết thời gian được cử đi, viên chức sẽ được bố trí công việc phù hợp tại đơn vị cũ. Quy định này nhằm giúp viên chức an tâm cống hiến, phát huy năng lực khi tham gia điều hành doanh nghiệp mà không phải lo lắng về quyền lợi cá nhân, từ đó thúc đẩy sự nhiệt huyết và trách nhiệm.
3. Tổng kết
Nghị định 271/2025/NĐ-CP là một bước tiến quan trọng, mở ra cơ chế mới cho phép viên chức tham gia quản lý doanh nghiệp. Điều này nhằm tận dụng năng lực, kinh nghiệm, chuyên môn của đội ngũ viên chức để đóng góp cho xã hội, đặc biệt trong các lĩnh vực đòi hỏi chuyên môn cao như y tế, giáo dục. Đồng thời, chính sách này cũng giúp tăng thu nhập chính đáng, tạo điều kiện cho viên chức cải thiện đời sống và tự chủ hơn.